کافئین و قهوه باعث خستگی می گردد؟ گاهی بله!
به گزارش وبلاگ جعبه، بی حالی، قند خون و کم آبی بدن تا حدودی تأثیرات متناقض قهوه بر سطح انرژی ما را شرح می دهند. کافئین، اصلی ترین ماده فعال در قهوه، به تقویت کننده انرژی معروف است. اما کافئین هم یک دارو است، به این معنی که بسته به عادت های مصرفی و ژن های ما می تواند تأثیر متفاوتی بر هر یک از ما بگذارد.
تناقص کافئین این است که در کوتاه مدت به توجه و هوشیاری یاری می نماید اما در بلند مدت ممکن است اثری معکوس داشته باشد. مطالعات نشان می دهند که اثر بلند مدت کافئین به کم توجهی و کرختی می انجامد درست برعکس اثر کوتاه مدت آن. یکی از اثرات کافئین به فشار خواب معروف است. در این حالت مصرف کافئین باعث می گردد که در طول روز خواب آلود باشیم. ساعت بیولوژیک بدن ما در این حالت پیغام خواب می دهد و در طول روز از ما می خواهد که بخوابیم. محققان هنوز در حال مطالعۀ نحوه افزایش فشار خواب در بدن هستند. در طول روز، سلول ها و بافت های ما از انرژی استفاده می نمایند و اصطلاحاً سوخت و ساز دارند. مولکولی به نام آدنوزین تری فسفات یا ATP همینطور که در حین ورزش، انجام کار و سایر فعالیت ها می سوزد و انرژی آزاد می نماید یک مادۀ شیمیایی جانبی هم فراوری می نماید که تجمیع این ماده باعث خواب آلودگی می گردد.
از نظر شیمیایی، کافئین در سطح مولکولی بسیار شبیه آدنوزین است و همین باعث می گردد که به همان گیرنده های مغزی بچسبد که آدنوزین می چسبد و لذا از اتصال آدنوزین به گیرنده ها جلوگیری می نماید. در نتیجه، کافئین به طور موقت فشار خواب را سرکوب می نماید و باعث می گردد احساس بیداری بیشتری داشته باشیم. در همین حال، تجمع آدنوزین در بدن ادامه دارد و به محض از بین رفتن کافئین به سمت گیرنده ها هجوم خواهند آورد.
در این زمینه بخوانید:
مصرف غذاهای تند برای سلامتی ما مفید است؟
مواد غذایی که بدن شما را از کم آبی نجات می دهد
هنگامی که کافئین از بین می رود، بدن فشار بسیار بالایی را دریافت می نماید و باید آن را جبران کند. در این حالت تنها راه کاهش و تنظیم مجدد فشار خون بالا، خواب است. پیچیدگی ماجرا اینجا است که هرچه بیشتر کافئین مصرف کنیم، مقاومت بدن ما در برابر آن بیشتر می گردد. کبد با ساختن پروتئین هایی که سریع تر کافئین را تجزیه می نمایند، سازگار می گردد و گیرنده های آدنوزین در مغز ما تکثیر می شوند، به طوری که می توانند برای تنظیم چرخه خواب به سطوح آدنوزین حساس باشند. در نهایت، ادامه یا افزایش مصرف کافئین بر خواب تأثیر منفی می گذارد، که باعث می گردد احساس خستگی بیشتری کنیم.
اگر کمتر می خوابید و استرس دارید و برای بهبود آن به کافئین تکیه می کنید، این فقط یک راهکار کوتاه مدت است و در دراز مدت اوضاع را بسیار بدتر می نماید. مصرف قهوه و کافئین را بیشتر می کنید و همین باعث تجمیع بیشتر آندوزین خواهد شد و این باعث می گردد احتیاج شما به خواب بیشتر و بیشتر گردد.
بعلاوه، کافئین ممکن است باعث افزایش قند خون یا کم آبی بدن گردد و هر دوی این ها باعث می گردد ما بیشتر احساس خستگی کنیم. اگر حتی بعد از یک فنجان قهوه احساس کرختی در هنگام بعد از ظهر دارید، راهکار آن ممکن است این باشد که کافئین کمتری مصرف کنید. یکی از راه ها این است که هر روز قهوه نخورید تا بدن شما بتواند هرگونه کافئین موجود در سیستم شما را پاک کند و سپس آن را به تدریج به برنامه معمول خود اضافه کنید. در حالت ایده آل ، نوشیدن قهوه و سایر نوشیدنی های کافئین دار باید سرگرم نماینده و مفید باشد و در زمانی که به آن احتیاج داریم به ما یاری کند نه اینکه باعث به هم خوردن چرخۀ خواب و بیداری ما بگردد.
متخصصان توصیه می نمایند که اگر احساس می کنید که کافئین دیگر به شما انرژی نمی دهد، کمی چرت بزنید، کمی ورزش کنید یا بیرون از فضای بسته در معرض نور طبیعی قرار بگیرید. با این کارها می توانید انرژی طبیعی را افزایش دهید. خواب خود را زیر نظر داشته باشید و مطمئن شوید که خوب می خوابید. خواب کافی و فعالیت بدنی اولین اقدامات برای غلبه بر مشکل تمرکز و خواب آلودگی است. کافئین یک مکمل مفید است، اما نباید به آن وابسته شد.
منبع: The New York Times
منبع: ایرنا زندگی